آرت دکو (Art Deco) به عنوان یکی از سبکهای هنری مشهوری که راه خود را به معماری نیز باز کرد، منجر به انقلابی عظیم در حوزه معماری و سنعت ساختمان شد. بنابرین در این مطلب از فروشگاه معماری دیسامگ، به ارائه پاورپوینت سبک آرت دکو به همراه ذکر نمونههای مشهور آن در قالب ۱۵۵ اسلاید میپردازیم.
مقدمه:
سبک آرت دکو که با نام دکو نیز شناخته میشود، سبکی از هنرهای تجسمی، معماری و طراحی است که پیدایش آن به قبل از جنگ جهانی اول در فرانسه باز میگردد. ظهور آرت دکو توانست طراحی طیف وسیعی از محصولات را متحول سازد و بر فرم و مدل ساختمانها، مبلمان، جواهرات، مد، خودرو، سینما، قطار و اشیاء روزمره نظیر رادیو و جارو برقی تأثیر گذارد. سبک آرت دکو، نام خود را از عبارت “Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes” به معنای نمایشگاه بینالمللی هنرهای تزیینی و صنعتی مدرن پاریس وامدار است.
آرت دکو، به خوبی سبک های مدرنیستی را با هنرپردازیهای ظریف و مواد غنی ترکیب نمود و توانست در زمان اوج درخشش خود، در بسیاری از زمینههای اجتماعی و تکنولوژیکی، به نمادی از طرحهای لوکس، پرزرق و برق، غنا و مملو از ایمان بدل گردد. آرت دکو از بسیاری از سبکهای مختلفی تشکیل شده است که گهگاه متناقض نیز هستند و تنها بر اساس مدرنیزگی یکپارچه شدهاند. سبک آرت دکو از بدو پیدایش خود ، تحت تاثیر اشکال هندسی جسورانه و گستاخانه کوبیسم، رنگهای روشن فوویسم و باله روس، هنرپردازیهای مدرنی که توسط لویی فیلیپ و لوئیس شانزدهم در مبلمان و وسایل خانه به کار گرفته میشد و سبک های عجیب و غریب چین و ژاپن، هند، ایران، مصر باستان و هنر مایا قرار گرفته است. این تاثیرات سبب شد که سبک آرت دکو ازمواد نادر و گرانبهایی نظیر آبنوس و عاج و هنرپردازیهای گرانبها بهره برد. ساختمان کرایسلر و دیگر آسمان خراشهای نیویورک که در دهه ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ میلادی ساخته شده اند اهم بناهای طراحی شده به سبک آرت دکو هستند.
در دهه ۳۰ میلادی و همزمان با رکود بزرگ غرب، سبک آرت دکو رو به اضمحلال رفت و متریالهای جدید و ارزانتری نظیر کروم، فولاد ضد زنگ و پلاستیک باعث تضعیف این هنر شدند. علاوه بر آن، در این دهه، اشکال صاف و صیقلی در قالب سبکی به نام استریم لاین مدرن، پدیدار شدند که از اشکال خمیده و منحنی وار و سطوح صاف و صیقلی برجسته بهره میبرد. سبک آرت دکو را میتوان یکی از نخستین انواع سبک بینالملل به شمار آورد که ظرف مدت کوتاهی، جهان را به تسخیر خود در آورد. لکن سبک آرت دکو همزمان با آغاز جنگ جهانی دوم و ظهور سبکهای کاربردیتری نظیر سبک معماری بروتالیسم، به همان سرعت پیدایش خود، از صحنه روزگار محو شد و به تاریخ پیوست.
سبک آرت دکو در معماری:
سبک معماری آرت دکو اولین بار در بازه زمانی سالهای ۱۹۰۳-۱۹۰۴ میلادی و با ساخت دو مجتمع مسکونی در پاریس پدیدار گردید. یکی از این مجتمعهای مسکونی توسط آگوست پره در خیابان Trétaigne و دیگری توسط هنری سوواژ در خیابان بنجامین فرانکلین طراحی و ساخته شد. این دو معمار جوان برای اولین بار در ساختمانهای مسکونی پاریس از بتن مسلح استفاده نمودند؛ بناهای جدید را خلق کردند که متشکل از خطوط صاف و یکدست و اشکال مستطیل چهار گوش بودند اثری از هیچگونه دکوری در نمای بیرونی آنها نبود که سبب ایجاد تمایزی اساسی با سبک آرت نئو میشد.
آگوست پره در بین سالهای ۱۹۱۰ و ۱۹۱۳ میلادی، از تجربه خود در طراحی آپارتمانهای بتنی جهت طراحی تئاتر شانزه لیزه در اونیو مونیتن ۱۵ بهره برد. وی در بین سال های ۱۹۲۵ و ۱۹۲۸ میلادی نیز نمای خارجی فروشگاه لاساماریتان را بر اساس سبک آرت دکو در پاریس طراحی نمود. پس از پایان جنگ جهانی اول، ساختمانهایی در سبک آرت دکو که از فولاد و بتن مسلح ساخته شده بودند کم کم در شهرهای بزرگ اروپا و ایالات متحده نمایان گردیدند. در ایالات متحده این سبک بیشتر در ساختمانهای اداری، ساختمانهای دولتی، سینماها و ایستگاههای راه آهن به کار برده میشد.
سبک آرت دکو در تاریخ پر فراز و نشیب خود، شاهد ترکیب با سایر سبکها و شیوهها نیز بوده است؛ در سیتی هال لس آنجلس (تالار شهر لس آنجلس) میتوان تلفیقی از هنرهای آرت دکو را با پوششی مشاهده نمود که بر اساس هنر یونان باستان به کار گرفته شده در آرامگاه هالیکارناسوس طراحی شده است. در ایستگاه راه آهن لس آنجلس، نیز سبک آرت دکو با معماری صومعههای اسپانیایی ترکیب شده است. سبک آرت دکو حتی ظرف مدت کوتاهی به پروژهای عمرانی نیز راه یافت و برجهای پل گلدن گیت و برج های ورودی سد هوور من جمله نمونههای مشهور آن به شمار میروند.
آرت دکو در دهه ۲۰ و ۳۰ میلادی، به یک سبک کاملا بینالمللی بدل گردید و کاخ هنرهای زیبا در مکزیکو سیتی، ایستگاه متروی مایاکوسکایا در مسکو و ساختمان مجلس ملی ژاپن در توکیو من جمله بناهایی هستند که بر اساس سبک آرت دکو طراحی شدهاند. با این حال گفتنی است که سبک آرت دکو تنها محدود به سازههای ساخته شده بر روی زمین نمیشود و سازههای غول آسایی نظیر کشتی اقیانوسپیمای اس اس نوراندی که در سال ۱۹۳۵ میلادی به آب انداخته شد نیز از سبک آرت دکو در طراحی اتاقهای غذاخوری و سقف و دکوراسیون شیشهای خود بهره میبرد.
آسمان خراشها:
آسمانخراشهای ساخته شده در ایالات متحده امریکا، نشانههایی از راهیابی سبک آرت دکو به این کشور هستند؛ این ساختمانها که من جمله بلندترین و مشهورترین آسمانخراشهای جهان مدرن به شمار میروند، از طریق بلندی، شکل، رنگ و نورپردازی چشمگیر خود در شب، تبحر طراحان و سازندگان خود را به رخ هر بینندهای میکشند. اولین آسمانخراش نیویورک، ساختمان وولورث (Woolworth Building) بود که در سال ۱۹۱۳ میلادی به سبک نئوکلاسیک ساخته شد. ساختمان اداره تلفن و تلگراف ایالت متحده امریکا که دارای ستونهایی به سبک ایونیک، ایوانهای مجللی به سبک دوریک بود نیز دومین آسمانخراش ساخته شده در این کشور به شمار میرود.
ساختمان رادیاتور امریکایی (American Radiator Building)، به عنوان سومین آسمانخراش نیویورک، از تلفیقی بینظیر از سبک آرت دکو و گوتیک بهره میبرد. آجرهای تیره رنگ موجود در قسمت جلو ساختمان، به عنوان نمادی از زغال سنگ انتخاب گردیدند تا نشانه ای از استحکام سازه باشند و این سازه را همانند یک حجم پابرجا جلوه دهند. دیگر بخشهای نمای ساختمان در آجرهای طلایی رنگی که نمادی از آتش به شمار میروند مستتر شدهاند و بخش ورودی نیز با آینههای مرمرین و تیره تزئین شده است. یکی دیگر از آسمان خراشهای ساخته شده به سبک آرت دکو، ساختمان گاردین (Guardian Building) دیترویت بود که توسط معمار نوگرا، ورت کلینتون رولاند طراحی شد و در سال ۱۹۲۹ میلادی افتتاح گردید. این سازه اولین ساختمانی بود که از فولاد ضدزنگ به عنوان یک عنصر تزئینی استفاده میکرد و در نمای خارجی از طرحهای رنگارنگ به جای زیور آلات سنتی بهره میبرد.
ساختمان کرایسلر (Chrysler Building) در منهتن که در توسط ویلیام ون آلن در سال ۱۹۳۰ میلادی طراحی شد را را میتوان سازهای دانست که چشمانداز کلی نیویورک را تغییر داد. این سازه یک آسمان خراش بسیار بزرگ هفتاد و هفت طبقه برای اتومبیلهای کرایسلر بود که در بخش فوقانی خود از یک مناره مخروطی ساخته شده از فولاد ضدرنگ بهره میبرد و به تزیینات برجسته سبک آرت دکو مزین بود. پایه برج کرایسلر، سی و سه طبقه بالاتر از خیابان قرار داشت و با حاشیههای هنری و زینتی رنگارنگ دکوربندی شده بود. لابی برج نیز از نمادهایی بهره میبرد که بیانگر سبک آرت دکو و نیز حضور مدرنیته در ساخت این بنا بودند.
پس از ساختمان کرایسلر، آسمانخراش ایمپایر استیت (Empire State Building) و همچنین آسمانخراش RCA که امروزه برج کامکاست (Comcast Building) نام دارد، در سال ۱۹۳۱ میلادی، توسط “ویلیام اف لمب” در مرکز راکفلر ساخته شد. این دو آسمانخراش توانستند با همکاری یکدیگر چشم انداز نیویورک را به طور کلی تغییر دهند. قسمت بالایی این ساختمانها به وسیله پوششهای تاج مانندی به سبک آرت دکو و منارههای پوشیده شده با فولاد ضد زنگ تزئین شده بود و علاوه بر این، ساختمان کرایسلر با “تزئینات برجسته سبک آرت دکو” و به وسیله دکوربندیهایی از جنس فولاد ضد زنگ پوشش رادیاتور طراحی شده بود. علاوه بر این، ورودیها و لابیها نیز با مجسمههایی به سبک آرت دکو، سرامیک و طراحیهای ویژه این سبک مزین گردیده بودند.
ساختمانهای مشابه برج امپایر استیت و کرایسلر، اگرچه به اندازه کافی بلند نبودند، ولی به زودی در شیکاگو و دیگر شهرهای بزرگ آمریکا ظاهر شدند. با این حال ساختمان ایمپایر استیت که سبک ارت دکو به کار گرفته شده در آن دارای افراط کمتری نسبت به ساختمان کرایسلر بود، توانست ظرف مدت کوتاهی از این ساختمان پیشی گرفت و خود را به عنوان نمادی بینالمللی مطرح کند. هچرند که این بین مرکز راکفلر نیز بیتاثیر نبود؛ چراکه این مرکز عنصری از طراحی جدیدی را به سبک آرت افزود که از چندین ساختمان بلند در اطراف یک میدان باز و با یک چشمه در مرکز آن تشکیل شده بود.
معابد تجاری:
لابی ساختمانهای دولتی، تئاترها و به ویژه ساختمان های اداری، عمده فضایی بود که در طراحی آن از سبک آرت دکو استفاده میشد. فضای داخلی این لابیها رنگارنگ و پویا بودند و ترکیبی از مجسمه سازی، نقاشیهای دیواری و طراحیهای هندسی پرپیچ و خمی از جنس سنگ مرمر، شیشه، سرامیک و فولاد ضد زنگ در آنها به چشم میخورد. نمونه بارز این امر ساختمان فیشر (Fisher Building) در دیترویت است که توسط جوزف ناتانیل فرانس ساخته شد و در لابی خود از مجسمههای متعددی بهره میبرد.
ساختمان گاردین (Guardian Building) در دیترویت که بیشتر با نام ساختمان ائتلاف اتحاد از آن یاد میشود و توسط ویرت رولند در سال ۱۹۲۹ میلادی ساخته شد نیز یکی دیگر از ساختمانهایی است که سنگهای مرمر قرمز و سیاه مزین به سنگهای سرامیکی روشن در لابی آن به چشم میخورد و دربهای فلزی براق آسانسور و پیشخوانهای پر زرق و برقش، جلوه فوقالعادهای را برای آن به ارمغان میآورد. مجسمههای به کارگرفته شده در طراحی لابی ساختمان گاردین، چنان تلفیق فوقالعادهای از صنعت و روحانیت را پدید آورده بود که سبب شد ظرف مدت کوتاهی نخستین “معبد تجاری” لقب بگیرد.
ساختمان پزشکی و دندانپزشکی ۴۵۰ ساتر استریت (۴۵۰ Sutter Street) که توسط تیمومتی پفلوگر طراحی شده بود، نمونه دیگری است که از معماری تمدن مایا و الگوهای خاص و پیچیدهای بهره میبرد. تیموتی در طراحی ساختمان ساتر استیت، با الگوگیری از شکل اهرام چچن ایتزا و همچنین آراستن بخشهای داخلی با استفاده از هیروگلیفهای متنوع، اثری را خلق کرد که در زمره زیباترین نمونههای سبک آرت دکو در جهان قرار گرفت.
کاخ دروازه طلایی (Palais de la Porte Dorée) در فرانسه، یکی دیگر از سازههای برجسته است که در سال ۱۹۳۱ میلادی توسط آلبرت لاپارد، لئون جوسلی و لئون بازین طراحی شد. کاخ دروازه طلایی فرانسه که امروزه به موزه ملی مهاجرت اختصاص دارد، جهت تاسیس مکانی جهت برپایی نمایشگاه دائمی مستعمرات فرانسه و به منظور تجلیل و قدردانی از مردم و محصولات آنها ساخته شد. نمای بیرونی این سازه با مجسمههای غولپیکر پوشانده شده است و لابی آن نیز به طور هماهنگ با سبک آرت دکو غالب در معماری کاه دروازه طلایی، به وسیله کفپوشی چوبی و دیوارکوبهایی تزییین شده است که زندگی مردمان مستعمرات وقت فرانسه را به تصویر میکشند و در کنار دربهای عمومی و بالکنهای افقی، ترکیبی هماهنگ و هارمونیک را پدید میآورند.
سالنهای نمایش:
بهترین نمونه های باقی مانده از هنر آرت دکو، سالنهای سینما و تئاتری هستند که در دهههای ۲۰ و ۳۰ میلادی ساخته شدهاند. اوج شکوفایی سبک آرت دکو، مصادف بود با گذر از فیلمهای صامت و ورود به عرصه فیلمسازی امروزی. بنابرین بسیاری از کمپانیهای صاحبنام فیلمسازی به ساخت سالنهای نمایش باشکوهی روی آوردند که میتوانستند مشتریان بیشتری را به خود جذب کنند. در کاخهای سینمایی دهه ۲۰ میلادی، شاهد ترکیب تم های عجیب و غریب خارجی با سبک آرت دکو هستم و تئاتر مصری گرومن که در سال ۱۹۲۲ در هالیوود ساخته شد، نمونه بارز این امر به شمار میرود؛ چراکه در طراحی این تئاتر از مقبره و اهرام مصر باستان الهام گرفته شده بود.
در حالی که تئاتر فاکس در بیکرزفیلد کالیفرنیا، برجی را به سبک آرت دکو و با الهام از مفاهیم مذهبی کالیفرنیا باحداث نمود.، بزرگترین سالن نمایش برجای مانده از سبک آرت دکو، تالار موسیقی رادیو سیتی یا شهر رادیو در شهر نیویورک است که در سال ۱۹۳۲ افتتاح گردید. این سازه که در ابتدا به عنوان یک تئاتر طراحی شده بود، ظرف مدت کوتاهی به سینمایی بدل گردید که می توانست ۶،۰۱۵ نفر را در خود جای دهد. در طراحی داخلی این سینما، دونالد داسکی از شیشه، آلومینیوم، کروم و چرم به منظور ایجاد یک زمینه رنگارنگ بر پایه واقعیتگرایی بهره برد.
تئاتر پارامونت در اوکلند کالیفرنیا که توسط تیموتی پفلوگر ساخته شد نیز دارای نمای خارجی سرامیکی رنگی و لابی در هر چهار طبقه و اتاقهای آرایشی مجزایی برای آقایان و خانم ها به سبک آرت دکو است. البته نمونههای مشابهی از این کاخهای عظیم در اروپا نیز ساخته شدهاند که من جمله اهم آنها میتوان از گرند رکس در پاریس و سینمای گوگون استیت در لندن نام برد که ساختشان بلافاصله پس از افتتاح ساختمان امپایر استیت در ایالات متحده امریکا آغاز شد.
تئاتر پارامونت در شانگهای چین نیز که در ابتدا به عنوان سالن رقصی به نام “دروازه ای برای ۱۰۰ لذت” ساخته شد، پس از انقلاب کمونیستی سال ۱۹۴۹ میلادی، به یک سالن تئاتر بدل شد و در حال حاضر به عنوان دیسکو مورد استفاده قرار میگیرد. در دهه ۳۰ میلادی، معماران ایتالیایی یک کاخ سینمایی کوچک، به نام سینما ایمپرو را نیز در آسمارا، اریتره امروزی، بنا نهادند. امروزه بسیاری از این سینماهای باشکوه از بین رفتهاند. لکن برخی دیگر بازسازی شدهاند و به عنوان مراکز فرهنگی مورد استفاده قرار میگیرند.
استریم لاین مدرن:
در اواخر دهه ۳۰ میلادی، یک نوع جدید از سبک معماری آرت دکو پدیدار گردید. این نوع جدید از سبک آرت دکو، استریم لاین مدرن یا به اختصار استریم لاین نام داشت و در فرانسه، با عنوان سبک Paqueboat یا سبک اقیانوسپیما شناخته میشد. ساختمانهای ساخته شده به این سبک، دارای گوشههای گرد و خطوط افقی طولانی بودند. در ساخت تمامی این سازه از بتن مسلح استفاده شده بود و سفید، رنگ غالب آنها را تشکیل میداد. علاوه بر این، برخی از ساختمانهای ساخته شده به سبک استریم لاین مدرن، دارای ویژگیهایی دریایی، نظیر نردههایی بودند که عموما بر روی عرشه کشتیها تعبیه میشوند.
گوشههای گرد به کارگرفته شده در سبک استریم لاین که نوع جدیدی از معماری آرت دکو بود، پدیده جدید به شمار نمیرفت؛ چراکه پیش از آن نیز در طراحی ساختمان Mossehaus توسط اریک مندلسون در برلین ونیز ساختمان هوور در یک شهرک صنعتی حومه لندن، از لبههای گرد استفاده شده بود. لکن این طرح بعدها بیشتر در ساخت ایستگاههای اتوبوس و ترمینالهای فرودگاهی بزرگی نظیر ترمینال فرودگاه لا گوردیا نیویورک و نیز واگنهای قطار به کار گرفته شد. در اواخر دهه ۳۰ میلادی، مجموعهای رستورانهای ساخته شده بر اساس واگنهای قطاری طراحی شده به سبک استریم لاین مدرن ساخته شده و در نیوانگلند اجرا شدند. امروزه تنها دو نمونه از این نوع رستورانها باقی ماندهاند و جزو اماکن تاریخی به شمار میروند.
عناوین اصلی و سرفصلهای پاورپوینت سبک آرت دکو:
- تعریف
- تاریخچه سبک آرت دکو
- معماران سبک آرت دکو
- الین گری
- رنه لالیک
- آگوست پره
- هنری سواژ
- مبلمان سبک آرت دکو
- سبکهای ترکیب شده با سبک آرت دکو
- ویژگیهای سبک آرت دکو
- فرمها
- آرت دکو در مجسمهسازی
- آسمانخراشهای سبک آرت دکو
- معابد تجاری سبک آرت دکو
- سالنهای نمایش سبک آرت دکو
- استریم لاین مدرن
- خطوط طراحی
- رنگهای آرت دکو
- منابع و مآخذ
پاورپوینت سبک آرت دکو برای نخستین بار و به طور اختصاصی، توسط فروشگاه معماری دیسامگ و در قالب ۱۵۵ اسلاید تهیه و تدوین شده است و هم اکنون در اختیار شما عزیزان قرار دارد. شما با خرید و دانلود فوری پاورپوینت سبک معماری آرت دکو، یکی از بهترین منابعی جهت مطالعه سبک آرت دکو در دست خواهید داشت که میتواند به عنوان یک پروژه دانشجویی فوقالعاده نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
دیدگاهتان را بنویسید