پاورپوینت تحلیل باغ ایرانی

شیوه و سبک طرحی باغ ایرانی یا باغ پارسی، به عنوان یک الگوی ایده‌آل، تاثیر عمیقی در طراحی باغ‌های سراسر جهان از شرق دور تا اروپا گذاشته است. بنابرین در این مطلب از فروشگاه معماری دیسامگ، به ارائه پاورپوینت تحلیل باغ ایرانی در قالب ۳۴۵ اسلاید می‌پردازیم. 

ریشه‌یابی باغ ایرانی:

از زمان امپراطوری هخامنشی، ایده ایجاد بهشتی زمینی از طریق ادبیات پارسی و نمونه هایی از فرهنگ‌های دیگر، همانند باغ‌های امپراطوری سلوکوس در یونان باستان و بطلمیوس در اسکندریه گسترش یافت. واژه اوستایی Pairidaēza که به زبان پارسی قدیمی Paridaida و به زبان مادها Paridaiza خوانده می‌شود و به معنای باغ محصور یا باغ دیوار شده می‌باشد، برگرفته از واژه سامی Pardesu به معنای آب و هوای خنک و محیط سایه دار است. سپس این واژه از زبان آکدی راه خود را به سمت زبان قدیمی یونانی گشود و واژه Parádeisos از زبان یونانی به لاتین به صورت Paradīsus ترجمه و وارد زبان های اروپایی شد و به صورت‌های Paradis فرانسوی، Paradies آلمانی، Paradise انگلیسی پدیدار گردید. در حالی که این کلمه در زبان‌های سامی نظیر زبان عبری به صورت Pardes و در زبان عربی به صورت “فردوس” تجلی یافت.

همان‌طور که از معنای این واژه پیداست، چنین باغ‌هایی، باغهای محصوری هستند. هدف از تاسیس این‌گونه باغ‌ها، ایجاد محیطی برای استراحت و تمدد اعصاب بود که این امر به طرق مختلفی نظیر ایجاد فضای روحانی و تفریحی مانند فراهم آوردن محیطی برای ملاقات دوستان میسر می‌گردید و اساسا می‌توان این باغها را به عنوان بهشتی بر روی زمین در نظر گرفت. واژه رایج ایرانیان برای این فضاهای محصور، pari-daiza است که در زبان اوستایی، pairi-daēza خوانده می‌شود و از زبان اساطیر مسیحی برای توصیف باغ عدن و یا باغ بهشت روی زمین اقتباس شده است. ایجاد این باغ‌ها ممکن است رسمی و مملو از ساختمان‌ها و یا تصادفی و مبتنی بر طبیعت باشد.

تاریخچه باغ ایرانی:

 آغاز ساخت باغ ایرانی ممکن است ریشه در ۴۰۰۰ قبل از میلاد داشته باشد و وجود طرح چلیپا رایج ساخت باغ‌های ایرانی در گلدان‌های سفالین تزئینی مربوط به آن دوره گواهی بر این مدعاست. با این حال نخستین نمونه مستند باغ ایرانی به پاسارگاد و باغ‌های آن بازمی‌گردد که همچنان پس از گذشت قریب به ۲۵۰۰ سال نیز آثار آن مشهود است. با این حال عنصر آب در طول سلطنت امپراتوری ساسانی (سده سوم تا هفتم میلادی) و تحت تاثیر زرتشتیان، به طور فزاینده‌ای اهمیت یافت و ایجاد چشمه‌ها و حوضچه‌های بیشتر در طراحی باغ‌های ایرانی تجلی این امر است. 

در طول حضور اسلام، جنبه زیبایی شناختی باغ، اهمیت فراوانی یافت. در طول این زمان، قوانین زیبایی شناسی حاکم بر باغ‌ها بیشتر مورد تاکید قرار گرفتند. یکی از نمونه‌های مشهور از این‌گونه باغ‌ها، چهار باغ (chahār bāgh) است که با الهام از باغ عدن و با در نظرگرفتن چهار رود و چهار بخش مجزای آن، به عنوان نمادی از جهان هستی، ساخته شده است. با این حال، طراحی باغ‌ها در برخی موارد شامل محوری طولانی‌تر از محور متقاطع بود و با کانال های آبی همراه می‌شد که از هر یک از چهار بخش باغ عبور کرده و درنهایت به استخر مرکزی جاری می‌شدند.

تهاجم مغولان به ایران و اسقرار آنها در قرن هفتم باعث ایجاد تحولات جدیدی در ساخت این باغ‌ها و آراسته‌تر شدن آنها گردید. در این زمان نمونه هایی نظیر پونه‌های درختی و گلهای داودی در باغها به چشم می‌خوردند. پس از آن مغول ها باغ‌های سنتی ایرانی را به سایر قسمت های امپراتوری خود به ویژه هندوستان منتقل نمودند. بابر، امپراطور گورکانی هند نیز، باغ ایرانی را به هند عرضه نمود. آرام باغ و آگرا نمونه هایی از اولین باغ‌های ایرانی بودند که او در هند بنا نهاد. همچنین تاج محل مفهوم پارسی یک باغ کاملا ایده‌آل را به تصویر می‌کشد.

سلسله صفویه که در حدود ۳۳ قرن پیش بر ایران حکومت می‌کردند نیز طرح های عمیق و حماسی بسیاری را به باغ‌های ایرانی افزودند که چیزی فراتر از گسترش یک قصر و یا تنها ایجاد یک بخش چشم نواز برای آن بود. در قرن‌های بعد، طراحی باغ‌های اروپایی به ویژه طرح های فرانسوی، و پس از آن روسی و انگلیسی نیز بر باغ‌های ایرانی تاثیر گذاشتند و همین تأثیرات غربی بود که منجر به تغییر استفاده از عنصر آب و تنوع در استفاده از تخت‌ها گردید. به طا این حال اشکال و سبک‌های سنتی این باغ‌ها، حتی پس از گذشت سالیان بسیار نیز همچنان در بناهای تاریخی، موزه‌ها و خانه برخی افراد نیز به چشم می‌خورند.

عناصر باغ ایرانی:

نور خورشید و تاثیرات آن عامل مهمی در طراحی باغ های پارسی بود. بافت‌ها و اشکال خاص با وسواس زیاد توسط معماران برای استفاده از نور انتخاب می‌شدند. آب و هوای گرم و خشک ایران سبب می‌شد که ایجاد سایه در باغ ها بسیار مهم باشد و باغ‌هایی که فاقد این عنصر بودند عملا بلا استفاده می‌ماندند. درختان و آلاچیق‌ها عمدتا به عنوان بخش‌های سایه افکن اصلی به کار گرفته می‌شدند؛ خیمه ها و دیوارها نیز نقش مهمی را در ممانعت از تابش نور خورشید داشتند. گرمی هوا نیز باعث گردیده بود که عنصر آب از اهمیت زیادی در طراحی باغ ها برخوردار باشد. آبیاری نیز گاها به کار گرفته می‌شد و آب مورد نیاز آن از طریق یک تونل زیرزمینی به نام قنات فراهم می‌شد، که آب را از یک آبخوان یا چاه محلی منتقل می‌نمود.

ساختارهای شبیه به چشمه ای که به قنات متصل می شدند امکان استفاده از آب را فراهم می‌نمودند. معمولا، یک فرد چارپاسوار این آب را از چاه بیرون می‌کشید . گاهی نیز سیستم های چرخ مانند، آب را به سیستم های آب سطحی منتقل می‌نمودند، مانند آنچه در سبک چهار باغ به چشم می‌خورد. درختان اغلب در راه آبی  به نام جوی کاشته می شدند که از تبخیر آب جلوگیری می‌نمود و امکان دسترسی سریع به ریشه های درختان را فراهم می آورد. سبک پارسی اغلب در تلاش است تا محیط خارج از منزل را از طریق متصل نمودن باغ های اطراف به حیاط ، با محیط داخلی ادغام نماید. طراحان اغلب عناصر معماری مانند قوس‌های طاقی شکلی را بین مناطق بیرونی و داخلی برای باز کردن راهی بین آن‌ها طراحی می‌نمودند.

باغ‌ ایرانی از ابتدا تا کنون:

اولین توصیف از یک باغ پارسی، در نیمه اول قرن چهارم پیش از میلاد، در دست‌نوشته‌های گزنفون به چشم می خورد که در آن نقل است لیزاندر اسپارتی، از باغ‌های شاهزاده ایرانی دیدن می‌کند و کوروش جوان “بهشت ساردیس” را به او نشان می‌دهد. در این داستان لیزاندر مسحور زیبایی درختانی از این باغ می‌گردد که همه در فواصل یکسان، در ردیف‌های طولانی مستقیم، در انشعابات موج‌دار و با نظمی مثال زدنی کاشته شده بودند و در کل، تقارن مستطیل مانندی را به وجود می آوردند که با گام برداشتن در میانشان، رایحه دلپذیری از آنها به مشام می‌رسید.

یکی دیگر از قدیمی ترین توصیفات از باغ های ایرانی، از مسافرانی بر جای مانده که از غرب به ایران سفر می‌نمودند. نمونه ای از این سفرنامه‌ها، سفرنامه ابن بطوطه در قرن چهاردهم، روی گونزالس کلاویو در قرن پانزدهم و انگلبرت کیمپفر در قرن هفدهم است. هرچند ابن بطوطه و کلاویو تنها به باغها اشاره نمودند و در آثار آنها توصیفی از طراحی باغ‌ها به چشم نمی‌خورد. اما کیمپفر نقشه‌های دقیقی از این باغها ترسیم نمود و آنها را بعد از بازگشت به اروپا به نقاشی های دقیقی تبدیل کرد.

نقاشی‌های کیمپفر باغ هایی موسوم به چهار باغ را نشان می‌دهند که دارای دیوار محصور، استخر مستطیلی، شبکه داخلی متشکل از کانال‌ها، عمارت‌های کلاه فرنگی باغ‌ها و کاشت درختان گیاهان شاداب هستند. امروز ه میز نمونه‌های باقیمانده از این نوع باغ‌ها در یزد (دولت آباد) و کاشان (باغ فین) به چشم می‌خورند. با این حال به نظر می‌رسد که باغ هایی که کیمپفر نشان داده در اصفهان واقع شده اند که با اندکی تجسس می‌توان آنها را شناسایی نمود.

انواع باغ ایرانی:

باغ‌های ایرانی به یک سبک خاص محدود نمی‌شوند و بلکه اغلب حاصل ادغام سبک‌های مختلفی هستند که بر اساس اقلیم و عملکرد آنها شکل گرفته‌اند. با این حال اساسا باغ‌های ایرانی را می‌توان متشکل از ۵ سبک اصلی دانست. پنج سبکی که در قسمت پایین توصیف شده‌اند و آنها را از بابت زمینه عملکرد و سبک خاصشان از یکدیگر متمایز می‌سازد. 

حیاط:

عموما، این‌گونه محوطه‌ها دارای یک طرح کلاسیک ایرانی و تاکید بیشتر بر عنصر زیبایی شناسی نسبت به عملکرد بودند. بناهای ساخته شده توسط ایرانیان در این‌گونه فضاها به سبب طاق‌های قوس‌دار و استخری که احتمالا برای استحمام استفاده میشد، از اهمیت زیادی برخوردار بودند. زمین این‌گونه محوطه‌ها نیز اغلب با سنگ، سنگفرش شده بود و کاشت گیاهان معمولا بسیار ساده و به صورت یک خط مستقیم از درختان صورت می‌گرفت تا سایه مناسبی را در طول روز ایجاد کنند. علاوه بر این، حیاط‌ها اغلب دارای استخری مرکزی نیز بودند که رطوبت لازم برای محیط اطراف را فراهم می‌نمود. لکن تعداد گیاهان کاشته شده در این باغ‌ها، اغلب به علت محدودیت آب مناطق شهری آن روزگار، اندک بود.

میدان:

میدان، یک باغ عمومی و رسمی است که نسبت به حیاط توجه بیشتری به عنصر روح‌بخش زندگی دارد و لذا وجود ساختمان‌ها در این‌گونه محیط‌ها به حداقل می‌رسد. گیاهان کاشته شده در میدان از درختان، بوته‌ها و گیاهان باغچه‌ای گرفته تا گیاهان زراعی متفاوت است و از عناصری نظیر استخر و مسیرهای شنی بهره می‌برد که محیط چمن‌دار را به بخش‌هایی تقسیم می‌کنند. علاوه بر این، بسیاری از میدان‌های نیز دارای عمارت‌های کلاه فرنگی زیبایی هستند که اغلب به منظور ایجاد سایه ساخته می‌شوند.

چهارباغ:

ساختار اصلی این باغ‌ها که بر دو نوع خصوصی و رسمی هستند، از چهار قطعه تقسیم شده توسط آبراه یا گذرگاه‌ها تشکیل شده است. به طور سنتی، ثروتمندان از چهارباغ برای جلسات کاری خود نظیر ارائه محلی برای سرگرم نمودن سفرا استفاده می‌کردند. این باغ ها دارای تعادلی بین فضای سبز و ساختمان‌ها بودند و گیاهان اغلب در اطراف حاشیه یک استخر و یا مسیر منتهی به بناها کاشته می‌شدند.

پارک:

مانند بسیاری از پارک‌های دیگر، پارک‌های پارسی، یک مکان عمومی آزاد بودند که با تأکید بر زندگی گیاهی ساخته می‌شدند و گیاهان بیشتر از هر چیز دیگر در این فضا به چشم می‌خوردند. این پارک‌ها دارای گذرگاه‌های متعدد و نیز محلی برای استراحت بودند و در عین حال ساختمان‌های اندکی درون آنها ساخته می‌شد؛ چراکه هدف اصلی تاسیس این گونه مکان ‌ها، ایجاد آرامش و احساس اجتماعی شدن بود.

باغ:

باغ ایرانی نیز همانند دیگر باغ‌ها و پارک‌های تصادفی و برگرفته شده از ذات طبیعت،  بر جنبه طبیعت دوستی و کاشت گیاهان تاکید بیشتری داشت. علاوه بر این، باغ برخلاف پارک، مکانی خصوصی است که در اغلب موارد به خانه‌های خصوصی مرتبط می شود و گاها شامل چمن، درختان و گیاهان کم ارتفاع نیز هست. با این حال در باغ پارسی، راه های آبی و گذرگاه ها کمتر از دیگر موارد به چشم می‌خورند بیشتر به سبب جنبه کاربردی آنها به عنوان محلی برای استراحت و آسایش خانوادگی است.

عناوین اصلی و سرفصل‌های پاورپوینت باغ ایرانی:

• چکیده 
• مقدمه
• واژه باغ در گذر زمان
• جلوه باغ در فرهنگ ایران
• باغ ایرانی
• هندسه باغ ایرانی
• عناصر باغ ایرانی
• انواع باغ ایرانی
• اصول طراحی باغ ایرانی
• تنوع نمادین گیاهان در باغ ایرانی
• الهام‌گیری از باغ عدن در طراحی باغ ایرانی
• باغ‌ ایرانی دوره‌های پیش از اسلام
• باغ‌های دوره آشوریان
• باغ ایرانی در دوره هخامنشیان
• باغ ایرانی در دوره ساسانیان
• باغ‌ ایرانی دوره‌های اسلامی
• باغ ایرانی در دوره تیموریان
• باغ ایرانی در دوره صفویه
• باغ ایرانی در دوره افشاریه
• باغ ایرانی در دوره زندیه
• باغ ایرانی در دوره قاجاریه
• نمونه باغ‌های ایرانی
• تاج محل هندوستان
• باغ ریکوگین ژاپن
• باغ جان یوان چین
• باغ‌ کاخ ورسای فرانسه
• باغ لوان هال انگلیس
• باغ فین کاشان
• باغ شاهزاده کرمان
• باغ دولت‌ آباد یزد
• باغ عفیف‌ آباد
• باغ چهل ستون
• باغ عباس آباد
• آرامگاه همایون
• باغ اکبریه
• باغ ارم
• باغ الحمرا
• باغ تاج محل
• باغ قوام‌السلطنه
• باغ هشت بهشت
• باغ شازده ماهان کرمان
• چهار باغ
• باغ شاه گلی تبریز
• آب در باغ ایرانی
• بررسی باغ ارم
• بررسی باغ ایل گلی
• بررسی باغ جهان نما
• بررسی باغ شاهزاده ماهان کرمان
• بررسی باغ گلشن
• بررسی باغ نیاوران
• بررسی باغ محتشم رشت
• بررسی باغ امان بجنورد
• سایر باغ‌های دیدنی جهان

پاورپوینت تحلیل باغ ایرانی، برای نخستین بار و به طور اختصاصی، توسط فروشگاه معماری دیسامگ و در قالب ۳۴۵ اسلاید تهیه و تدوین شده است و هم اکنون در اختیار شما عزیزان قرار دارد. شما با خرید و دانلود فوری این پاورپوینت، یکی از بهترین منابعی جهت مطالعه باغ ایرانی، تاریخچه و اصول طراحی آن را در دست خواهید داشت که می‌تواند به عنوان یک پروژه دانشجویی فوق‌العاده نیز مورد استفاده قرار بگیرد.