بازار ایرانی به عنوان یکی از نخستین و قدیمی‌ترین بازارهای جهان که پس از گذشت قرن‌ها همچنان مورد استفاده قرار دارد، حائر اهمیت است. بنابرین در این مطلب از فروشگاه معماری دیسامگ به ارائه پاورپوینت تحلیل بازار ایرانی به همراه نمونه موردی شامل بازار وکیل شیراز، بازار گنجعلی خان کرمان، بازار قیصریه لار، بازار تبریز و بازار قم در قالب ۲۶۰ اسلاید می‌پردازیم.
بازار ایرانی:
بازار ایرانی با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، محلی جهت اجتماع افراد، دادوستد، محلی جهت شورش‌ها و اعتصاب‌ها و همچنین آشنایی‌ها بوده است. بازارها معمولاً در کنار سایر مجموعه‌های شهری نزدیک میدان‌های بزرگ و مرکزی بوده و یا بیرون از دروازه کاروان رو قرار داشته که به داخل شهر امتداد می‌یافته است. معماری بازار در اقلیم‌ها و شهرهای مختلف متفاوت بوده به طوری که برخی بازارها به صورت سرپوشیده و برخی روباز، برخی به صورت هفته‌ای و بازارچه محلی بوده است. بازارها از عناصر مختلفی نظیر؛ راسته، رسته، دالان، سرایاخان، خانبار، تیمچه، قیصریه و دکان شکل گرفته‌اند. علاوه بر مواردی که ذکر شد عناصری مانند؛ قهوه‌خانه، مسجد و حمام نیز جزو نیاز بازاریان بوده و در کنار فضای اصلی بازار جهت استفاده کسبه و افراد ایجاد می‌شده است.
بازار وکیل شیراز:
بازار وکیل شیراز به عنوان هنر و میراث دوران زندیه، جزو شاهکارهای تاریخ معماری ایران محسوب می‌شود. این بازار بی مانند در سال‌های ۱۱۷۲- ۱۱۹۳ هجری قمری به دستور کریم‌خان زند، در مرکز شهر شیراز ساخته شد. بازار وکیل به همراه سایر بناهای هم‌جوار نظیر؛ حمام تاریخی و مسجد یک مجموعه می‌باشد که در نوع خود بی‌نظیر است. معماری بازار وکیل به صورت چهارسو می‌باشد که از تقاطع دو راسته شمالی-جنوبی و شرقی –غربی به وجود آمده است و سبب به وجود آمدن مهم‌ترین قسمت مجموعه، چهارسوق می‌باشد. فضای چهارسوق که بر روی یک هشتی ایجادشده است دارای طاق ضربی بزرگی مزین به ترنج‌های آجری در پای طاق می‌باشد.
بازار وکیل شیراز با رعایت سلسله‌مراتب به صورت فضایی جهت عبور مشتریان، حریم مغازه‌ها و فضای مغازه ساخته شده است که با ۷۴ دهانه به صورت طاق ضربی و ارتفاعی بیش از ۱۱ متر و روزن‌هایی به شکل مشبک در اطراف طاق‌ها، فضایی شگفت را خلق کرده است. مغازه‌ها به صورت دوطبقه و دارای پستو بوده‌اند که جهت جلوگیری از ورود رطوبت به داخل، آنها را بالاتر از سطح زمین می‌ساختند. بازار وکیل شیراز در سال ۱۳۱۵ توسط میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.
بازار گنجعلی خان کرمان:
بازار گنجعلیخان به عنوان عضویی از مجموعه‌ای بزرگ و نفیس در شهر کرمان، توسط گنجعلیخان در زمان صفویه در سال ۱۰۰۵ هجری قمری احداث‌شده است. این بازار باشکوه در کنار سایر بناها نظیر؛ حمام، میدان، مسجد، مدرسه ،کاروانسرا و آب‌انبار شکل گرفته و مجموعه‌ای قابل‌توجه را در جنوب میدان گنجعلیخان به نمایش گذاشته است. بازار گنجعلیخان به صورت خطی و در جهت شرقی-غربی با طولی حدوداً ۳ کیلومتر در مرکز شهر کرمان ساخته‌شده است. ابتدا و انتهای بازار توسط دو دروازه به نام‌های ارگ و دروازه مسجد احاطه شده است.
بازار قیصریه لار:
بازار قیصریه در شهر لار به صورت مجموعه‌ای بی‌نظیر، الگوی ساخت بازارهای دیگر نظیر بازار وکیل شیراز و بازار بلند اصفهان است. بازار قیصریه به صورت دو راسته شمالی-جنوبی و شرقی-غربی احداث شده است که از تقاطع آنها چهارسوق وسیعی به صورت هشت‌گوش بر روی یک هشتی به وجود آمده است. معماری چهارسوق که در نوع خود بی‌بدیل است دارای طاقی عظیم ضربی به بلندای ۱۸ متر به همراه بادگیری جهت تهویه فضای بازار بر روی گنبد سنگی می‌باشد.
مطالب پیشنهادی:
پروژه کامل بازارچه مرزی (فایل اتوکدی، تری دی مکس، رندر، PSD لایه‌باز و پوستر)
بازار تبریز:
بازار بزرگ تبریز به عنوان اثری شاخص با مساحتی تقریباً یک کیلومترمربع یکی از بزرگ‌ترین بازارهای سرپوشیده ایران و جهان محسوب می‌شود که در هسته مرکزی شهر تبریز قرار گرفته است. شهر تبریز با قرارگیری در مسیر جاده ابریشم به عنوان یک مرکز مهم دادوستد محسوب می‌شده و از رونق بسیاری برخوردار بوده است. بازار تبریز از عناصری مانند؛ دالان، تیمچه، سرا و کاروانسرا، مسجد، مدرسه و حمام تشکیل شده است. فضای بازار تبریز از راسته‌های اصلی و فرعی تشکیل شده است به طوری که فضای بین آنها توسط تیمچه‌ها و سراها احاطه شده است.
تیمچه‌ها در بازار تبریز که محل انبار کالا و دادوستد می‌باشند به صورت سه طبقه می‌باشند که معروف‌ترین و زیباترین تیمچه بازار تبریز، مظفریه است که دارای سقف گنبدی و آجرکاری شده است این بازار که محل فروش فرش می‌باشد در زمان مظفرالدین شاه قاجار و به نام ایشان ساخته شده است. درب تیمچه مظفریه به صورت چوبی بزگ و دو لنگه است که شب‌ها پس از پایان ساعت کاری بسته می‌شود.
در بازار تبریز از تقاطع راسته‌ها چهارراهی‌هایی به وجود آمده است که به سقفی بلند و آجری ختم می‌شود که فضایی خارق‌العاده را به نمایش می‌گذارد، مانند گنبد تیمچه بازار امیر. بازار بزرگ تبریز از بازارچه‌های مختلفی نظیر بازار بلورفروشان، حرمخانه، شیشه‌گرخانه، صادقیه، عباچی، کفاشان و چندین و چند مورد دیگر ساخته شده است. این بنای فاخر در سال ۱۳۸۹ خورشیدی در فهرست جهانی یونسکو ثبت جهانی شده است.
بازار قم:
بازار شهر قم که حاصل هنر فاخر عهد صفویه به شمار می‌رود، در بافت قدیمی این شهر احداث شده است. بازار قم مانند سایر بازارها در شهرهای مختلف از عناصری نظیر؛ تیمچه، سرا، چهارسوق و راسته تشکیل شده است. بازار قم نیز به سیاق سایر بازارهای سنتی ایرانی، به صورت سرپوشیده طراحی شده است که برگرفته از شرایط اقلیمی و معماری سنتی کشورمان است. بازار قم از تقاطع دو راسته شکل گرفته است که در محل تقاطع، سقف گنبدی آجری به همراه دریچه‌هایی جهت نورگیری و تهویه هوا به وجود آمده که موجب دل‌نشینی فضا شده است.
یکی از بناهای شاخص بازار سنتی قم تیمچه آن می‌باشد که در داخل راسته بازار قرار گرفته است. تیمچه این بازار که شاهکار استاد حسن قمی به شمار می‌رود، بزرگ‌ترین طاق ضربی گنبدی ایران از نوع عرق چینی و شمسه کاری را به خود اختصاص داده است که یکی از دلایل اصلی شهرت آن می‌باشد. بازار قم سرانجام در سال ۱۳۷۶ خورشیدی به عنوان یکی از آثار تاریخی برجسته ایرانی در فهرست میراث فرهنگی به ثبت رسید.
عناوین اصلی و سرفصل‌های پاورپوینت تحلیل بازار ایرانی به همراه نمونه موردی:
- مقدمه
- تعریف بازار
- بازار در معماری اسلامی
- چگونگی شکل‌گیری بازارها
- عناصر بازارها
- نظام فضایی حاکم بر بازار
- چهارسوق
- حجره
- کاروانسرا
- تیمچه
- پیش‌خان
- خان
- راسته بازار
- دالان
- رسته
- قیصریه
- تیم
- خانباز
- پیدایش مفهوم
- شکل‌گیری کالبد
- انواع بازار
- عوامل محیطی در شکل‌گیری بازار
- بازارهای کرانه جنوبی دریای خزر
- بازار رشت
- خصوصیات کالبدی
- گذرهای بازار
- دکان‌ها
- سرای ملک
- سرای سعادت
- سرای طاقی کوچک
- بازارهای کرانه‌ی شمالی خلیج فارس
- بازار بوشهر
- خصوصیات کالبدی بازار
- مصالح و ساخت بازار
- پوشش راسته
- سقف صاف
- سقف شیبدار
- سقف مدور
- بازار تبریز
- خصوصیات کالبدی بازار
- سراها
- تیمچه‌ها
- بازار زنجان
- سراهای بازار
- بازار در اقلیم گرم و خشک
- بازار وکیل
- بازار سمنان
- خصوصیات کالبدی بازار
- بازار شیخ علاالدوله
- بازار شمالی
- تکایای اصلی
- تکیه ناسار
- بازار لار
- خصوصیات بازار لار
- فضای مرکزی
- غلام گردش
- بازار سمنان
- تصاویر از بازارهای ایرانی
- منابع
پاورپوینت تحلیل بازار ایرانی به همراه نمونه موردی شامل بازار وکیل شیراز، بازار گنجعلی خان کرمان، بازار قیصریه لار، بازار تبریز و بازار قم، برای نخستین بار و به طور اختصاصی، توسط فروشگاه معماری دیسامگ و در قالب ۲۶۰ اسلاید تهیه و تدوین شده است و هم اکنون در اختیار شما عزیزان قرار دارد. شما با خرید و دانلود پاورپوینت نمونه موردی بازار ایرانی، تحلیل کامل و جامعی از معماری چندین بازار ایرانی مطرح در دسترس خواهید داشت که می‌تواند به عنوان یک پروژه دانشجویی یا بخشی از رساله بازار ایرانی مورد استفاده قرار بگیرد.
دیدگاهتان را بنویسید