مسجد جامع دمشق یکی از قدیمی‌ترین مساجد تاریخی جهان اسلام است که سوای معماری برجسته خود، به سبب قدمت بسیارش نیز شهرتی جهانی دارد. بنابرین در این مطلب از فروشگاه معماری دیسامگ، به ارائه پاورپوینت تحلیل مسجد اموی دمشق در قالب ۳۲ اسلاید می‌پردازیم.
تاریخچه:
زندگی در شهرهای مدرن سبب شده است که تصور مصحور شدن در میان انبوهی از ساختمان‌های تاریخی دشوار باشد. البته این امر بیشتر در خصوص کشورهای تازه تاسیسی نظیر کشورهای مدرن و پیشرفته عربی حاشیه خلیج فارس صحت دارد؛ چراکه عقدمت هیچ یک از بناهای ساخته شده در این کشورها به بیش از صد سال نیز نمی‌رسد. از این رو تصور زندگی میان بناهایی با قدمت چند صد یا چند هزار ساله برای ساکنین این کشورها اندکی دشوار به نظر می‌رسد.
مسجد جامع اموی یا مسجد جامع دمشق که تاسیس آن به حدود ۷۰۰ سال پیش باز می‌گردد، راوی تاریخ دور و درازی است؛ زیرا این محل ابتدا به عنوان معبدی جهت عبادت ایزد خورشید رومی، سول اینویکتوس، توسط رومیان بنا شد و بعدها به عوان کلیسای سنت جان باپتیست مورد استفاده قرار گرفت. با این حال به دنبال فتح دمشق توسط مسلمین، این کلیسا ماهیت دوگانه‌ای به دست آورد و هم توسط مسلمانان و هم مسیحیان مورد استفاده قرار گرفت.
در ابتدا کلیسا میان دیوارهای اصلی معبد باستانی محصور بود و جزئی از آن قلمداد می‌شد. لکن بعدها به منظور ساخت نمازخانه مسجد، این بخش تخریب شد. علاوه بر این، مسجد جامع دمشق، بارها به سبب آتش‌سوزی مورد بازسازی قرار گرفته است. با این حال توانسته است طراحی کلی خود را حفظ نماید. این مسجد من جمله معدود مواردی محسوب می‌شود که تاریخی هزاران ساله را در خود نهان دارد. معماری مسجد جامع دمشق که یکی از قدیمی‌ترین مساجد جهان به شمار می‌رود، تاثیر بسیاری بر معماری سایر مساجد در دوره‌های پس از خود گذاشت.
مطالب پیشنهادی:
پاورپوینت تحلیل نمونه موردی مسجد (مسجد جامع سامرا، قرطبه و مسجد جامع قیروان)
حیاط:
یک مسلمان سده ۱۵ میلادی را تصور کنید که قصد ورود به مسجد جامع دمشق را دارد. او برای این کار نیازمند گشودن درب رومی عظیم این مسجد و سپس ورود به ایوانی با ستون‌های استوار است. بالای سر وی نیز از طاق‌هایی پوشیده شده است که برخی نیم دایره و برخی دیگر، دایره هستند. سنگ مرمر به عنوان یکی از متریال‌های تزیینی، بخش تحتانی نمای خارجی مسجد جامع دمشق را پوشش می‌دهد که عالی‌ترین تجلی هنر رومی است. سنگ مرمر مشبکی با الگوهای هندسی، اتاق‌های بزرگ واقع در امتداد اضلاع شرقی و غربی را به نمایش می‌گذارد. این در حالی است که بخش اعظم تزئینات این بنا طی حادثه آتش‌سوزی سال ۱۸۹۳ میلادی از بین رفته است.
پیشروی به سمت حیاط مسجد، بازدیدکنندگان را با حوضچه و فواره‌های متعددی آشنا می‌کند که به منظور وضو گرفتن مورد استفاده قرار می‌گیرند. سرسرایی هشت ضلعی که بر روی هشت ستون ساخته شده است، به همراه استخری واقع در بخشی پایینی، در انتهای حیاط قرار دارد. چنین سازه‌هایی از دیرباز به عنوان خزانه مساجد مورد استفاده قرار می‌گرفتند و محتوی مال و اموال ساکنین شهر بودند.
گنبدها:
بزرگترین گنبد مسجد با عنوان گنبد عقاب (قبه النسر) شناخته می‌شود و در مرکز شبستان واقع شده است. گنبد اصلی مسجد که از چوب ساخته شده بود پس از آتش سوزی سال ۱۸۹۳ میلادی با گنبدی از جنس سنگ جایگزین شد. نام گنبد عقاب ناشی از فرم این گنبد است که شمایل یک عقاب را تداعی می‌کند. به بیانی دیگر گنبد سر عقابی است و قسمت‌های شرقی و غربی شبستان حکم بال‌های آن را دارد. این گنبد دارای ارتفاعی برابر با ۳۶ متر است، از پایه‌ای هشت ضلعی بهره می‌برد و دو پنجره کرکره‌ای در طرفین خود دارد. این گنبد عظیم توسط یک طاق مرکزی پشتیبانی شده و در امتداد آن باز می‌شود.
مناره:
نگاهی از دوردست‌ها به مسجد اموی دمشق نیز برای مشاهده منازه‌های سر به فلک کشیده آن کفایت می‌کند. مناره عیسی بلندترین مناره این مسجد با ارتفاع تقریبی ۷۵ متر است که در گوشه جنوب شرقی مسجد جامع دمشق قرار دارد و نمایانگر اعتقاد مسلمین بر بازگشت مسیح به همراه تنی چند از سایر پیامبران در روز رستاخیز است. مناره عروس در ضلع شمالی مسجد قرار دارد و نام خود را از دختر یکی از متولیان مسجد وام‌دار است. این مناره در کنار مناره عیسی قدیمی‌ترین مناره‌های مسجد اموی دمشق محسوب می‌شوند. این بین مناره غربی نیز که ساخت آن به قرن ۱۵ میلادی باز می‌گردد، جدیدترین مناره این مسجد به شمار می‌رود.
شبستان:
شبستان مسجد جامع دمشق در ضلع جنوبی آن واقع شده است. ستون‌های شبستان، آثار ارزشمند و باشکوهی هستند که به صورت مجسمه‌هایی هنرمندانه ترشیده شده‌اند. سقف شبستان نیز همانند سازه اولیه مسجد از جنس چوب است. گنبد شبستان نیز از جنس چوب بهره می‌برد. نگاهی عمیق‌تر به داخل شبستان، به قبله و محراب مسجد اموی دمشق ختم می‌شود که با تزئینات متعددی پوشانده شده است.
عناوین اصلی و سرفصل‌های پاورپوینت تحلیل مسجد اموی دمشق:
- مقدمه
- درباره مسجد
- تاریخ احداث
- بازسازی
- فضاهای مسجد
- ابواب مسجد اموى دمشق
- ماءذنه‌ها و مناره‌هاى جامع اموى دمشق
- آثار و مقام انبیا در مسجد جامع دمشق
- مقام حضرت خضر علیه‌السلام
- مکان نزول عیسى علیه‌السلام
- مقام و محل دفن سر یحیى علیه‌السلام
- آرامگاه صلاح‌الدین ایوبی در مسجد جامع دمشق
- شبستان جامع اموى
- تصاویر
پاورپوینت تحلیل مسجد جامع دمشق برای نخستین بار و به طور اختصاصی، توسط فروشگاه معماری دیسامگ و در قالب ۳۲ اسلاید تهیه و تدوین شده است و هم اکنون در اختیار شما عزیزان قرار دارد. شما با دانلود رایگان پاورپوینت تحلیل مسجد اموی دمشق یکی از بهترین منابعی جهت مطالعه معماری این مسجد تاریخی را در دست خواهید داشت که می‌تواند به عنوان یک پروژه معماری کم‌نظیر نیز کاربرد داشته باشد.
منبع:
https://en.wikipedia.org/wiki/Umayyad_Mosque
https://study.com/academy/lesson/umayyad-mosque-architecture-history-facts.html
دیدگاهتان را بنویسید